Δεύτερη εργασία

Στην κοινωνία σήμερα τα πάντα πάνε πιο γρήγορα. Το κύριο  αίτημα της εποχής
μας είναι η αποτελεσματικότητα. Αυτό εκφράζεται από μια συνεχή αναζήτηση
μεθόδων οι οποίοι να οδηγούν στο ποθητό αποτέλεσμα με τον πιο σύντομο και
σίγουρο δρόμο.
Μέσα σ ?ένα  τέτοιο πλαίσιο δε θα μπορούσε η Ανοικτή και εξ  Αποστάσεως
Εκπαίδευση Ενηλίκων να διαφέρει. Όντας δομικός λίθος του συστήματος, αφού
εκπαιδεύει το εργατικό δυναμικό, καλείται να ικανοποιεί κάποιους στόχους.
Κάθε τμήμα της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ενηλίκων υπόκειται σε
συνεχή αξιολόγηση. Με δεδομένη την ιδιορρυθμία του, το έντυπο εκπαιδευτικό
υλικό δεν αποτελεί εξαίρεση. Πρέπει να επιτρέπει στους φοιτητές να μαθαίνουν
από αυτό μόνοι τους, σε τόπο, χρόνο και με το ρυθμό που αυτοί έχουν
επιλέξει, χωρίς την παρουσία του διδασκάλου.
Στην Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Ενηλίκων, το εκπαιδευτικό υλικό
καλείται να ικανοποιεί τις διδακτικές λειτουργίες που στην παραδοσιακή
εκπαίδευση επιτελεί ο καθηγητής. Έτσι πρέπει
- να καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του
- να προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το υλικό (ασκήσεις,
εργασίες)
- να επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες
- να αξιολογεί και να ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδό του
- να εμψυχώνει και να ενθαρρύνει το σπουδαστή να συνεχίσει τις σπουδές του.
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η αξιολόγηση του υλικού είναι απαραίτητη.
Σε κάθε στιγμή θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι αυτό είναι κατάλληλο για την
Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Ενηλίκων. Η σχέση κόστους ?
αποτελέσματος, στη συγκεκριμένη περίπτωση, μάθηση ? επαγγελματικά εφόδια,
πρέπει να επαληθεύεται σε βαθμό ικανοποιητικό.

Για να προβούμε σε μια τέτοια διαδικασία αξιολόγησης είναι απαραίτητο να
προσδιορίσουμε με ακρίβεια τους σκοπούς της.
Οι στόχοι της αξιολόγησης του έντυπου εκπαιδευτικού υλικού  Ανοικτή και εξ
Αποστάσεως Εκπαίδευση Ενηλίκων
- είναι κατάλληλο για εκπαίδευση ενηλίκων
- είναι κατάλληλο για εκπαίδευση από απόσταση
- καλύπτει το γνωστικό πεδίο.

Το επόμενο βήμα αυτής της διαδικασίας είναι ο προσδιορισμός των αξόνων γύρω
από τους οποίους θα στραφεί η αξιολόγηση.
Με τον όρο άξονα ορίζουμε ένα ερώτημα γενικού και ποιοτικού χαρακτήρα στο
οποίο πρέπει να απαντήσουμε κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Είναι
σημαντικό, σ? αυτό το σημείο,  να αναφέρουμε ότι οι άξονες δεν είναι κάτι το
απόλυτο και  πολλές φορές μπορεί να αλληλοκαλύπτονται ή να
αλληλοσυμπληρώνονται.

Όσον αφορά το έντυπο υλικό της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης
Ενηλίκων μπορούμε να ορίσουμε τους ακόλουθους άξονες
- πόσο εύκολη είναι η περιήγηση, με άλλα λόγια πόσο κατανοητό είναι
- ποια  η ποιότητα παρουσίασης του υλικού
- πόσο συμβατό είναι με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενηλίκων
- πόσο καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο.

Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι κάθε άξονας έχει ανάγκη μιας σειράς από
κριτήρια τα οποία επιτρέπουν την ανάλυσή του.
Σε αντίθεση με τον άξονα, το κριτήριο είναι ένα ποσοτικό χαρακτηριστικό, στο
οποίο μπορούμε, κατά κανόνα να απαντήσουμε με ένα ?ναι? ή ένα ?όχι?.

Έτσι στον πρώτο άξονα, ?πόσο εύκολη είναι η περιήγηση?, μπορούμε να θέσουμε
τα ακόλουθα κριτήρια
- ύπαρξη λέξεων ? κλειδιών
- ύπαρξη παραπομπών ή ερμηνευτικών σημειωμάτων
- ύπαρξη εννοιών που δεν ορίζονται
- ύπαρξη συνέπειας ως προς τη γλώσσα
- ύπαρξη πλάνου, περιεχομένων.

Στο δεύτερο άξονα, ?ποια η ποιότητα παρουσίασης του υλικού?, αντιστοιχούν τα
ακόλουθα κριτήρια
- παρουσίαση και διαίρεση της ύλης
- χρησιμοποίηση χρωμάτων
- ύπαρξη διαγραμμάτων, πινάκων

Ο τρίτος άξονας συνειδητοποιούμε αμέσως ότι μοιράζεται  πολλά
κριτήρια με τους υπόλοιπους άξονες. Έτσι, τα επεξηγηματικά σημειώματα, οι
λέξεις  -  κλειδιά, τα πλούσια παραδείγματα, η ελκυστική παρουσίαση και τόσα
άλλα βρίσκουν και εδώ εφαρμογή. Σε αυτά προσθέτονται
- ύπαρξη κριτηρίων αυτοαξιολόγησης
- υποστηρίζει  τον φοιτητή
- συγγραφή από επιστήμονες εξειδικευμένους στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση
- ύπαρξη οδηγιών για τη σύνδεση της ύλης και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα
- ύπαρξη σύνοψης στο τέλος κάθε κεφαλαίου
- βιβλιογραφία και παράλληλο υλικό
- ύπαρξη ασκήσεων με καθορισμένες ημερομηνίες παράδοσης

Στον τέταρτο άξονα ?πόσο καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο? πρέπει να
ικανοποιήσουμε τα ακόλουθα κριτήρια
- αριθμός συγγραφέων
- ηλικία συγγράμματος
- ανανέωση ύλης, ακολουθούμενη όχι μόνο από προσθήκη αλλά και αφαίρεση
πεπαλαιωμένων γνώσεων.
Σε αυτό το σημείο μπορούμε να κάνουμε ακόμα μια διαπίστωση.
Τόσο η επιλογή των αξόνων όσο  και  των κριτηρίων θα μπορούσε να είναι πιο
επιμήκης. Είναι επιλογή της ομάδας αξιολόγησης ο αριθμός αυτών των στοιχείων
και σε καμιά περίπτωση δεν προδιαθέτει την εγκυρότητα ή μη της διαδικασίας.

Αν θελήσουμε να εφαρμόσουμε την παραπάνω διαδικασία αξιολόγησης στα
κεφάλαια 6 (Α τόμος) και 1,2,3 (Β τόμος) της ενότητας   Ανοικτής και εξ
Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ενηλίκων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Θα
ακολουθήσουμε τους άξονες που μόλις ορίσαμε.
Ο πρώτος άξονας, ?πόσο κατανοητό είναι?.
Σε όλα τα κεφάλαια συναντάμε λέξεις-κλειδιά οι οποίες διευκολύνουν την
κατανόηση. Στο Β τόμο, οι λέξεις κλειδιά είναι πιο εμφανείς και η αναγνώρισή
τους πιο εύκολη.
Παραπομπές και ερμηνευτικά σημειώματα υπάρχουν και στους δύο τόμους. Αυτά
βοηθούν στην περιήγηση μέσα στο γραπτό υλικό, κάνοντάς τη πιο κατανοητή.
Δεν συναντάμε έννοιες οι οποίες θα απαιτούσαν εξήγηση και αυτή να μην
υπάρχει. Το κείμενο είναι γραμμένο στη δημοτική με ενιαίο λόγο. Οι φράσεις
στην αγγλική έχουν επεξήγηση.
Το εσωτερικό των κεφαλαίων έχει μια δομή, ένα πλάνο  το οποίο τηρεί. Στο 6
κεφάλαιο, μια διαφορετική προσέγγιση, ίσως, να ήταν πιο ελκυστική  και
κατανοητή για τους φοιτητές.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι τα κριτήρια του πρώτου άξονα
ικανοποιούνται.

Ο δεύτερος άξονας αναφέρεται στην ποιότητα παρουσίασης του υλικού.
Σε όλα τα κεφάλαια, η ύλη διαιρείται με τρόπο συμμετρικό και ελκυστικό για
τη μελέτη.
Η επιλογή των χρωματικών συνδυασμών είναι ικανοποιητική. Τα χρώματα,
διάφορες αποχρώσεις του μπλε, επιτρέπουν τη διάκριση χωρίς να είναι έντονα
και κατά συνέπεια χωρίς να κουράζουν.
Τα διαγράμματα και οι πίνακες, που είναι διάσπαρτα και στα τέσσερα κεφάλαια,
είναι κατατοπιστικοί. Ικανοποιούν τη διδακτική και αισθητική λειτουργία
τους. Αυτό είναι πιο εμφανές στο 6 κεφάλαιο του πρώτου τόμου.

Μερικά από τα κριτήρια του τρίτου άξονα έχουν ήδη ικανοποιηθεί.
Τα τρία πρώτα κεφάλαια του Β τόμου αποτελούν πρότυπο υποστήριξης του
φοιτητή. Ο λόγος είναι προσιτός, γίνεται αναφορά σε προσωπικές εμπειρίες, ο
φοιτητής έχει την αίσθηση ότι συμμετέχει ενεργά στην εκπαιδευτική διεργασία.
Ο τρόπος παρουσίασης, οι οδηγίες για τη σύνδεση της ύλης καλούν το
διδασκόμενο να προχωρήσει τη μελέτη του.
Η ύπαρξη σύνοψης στο τέλος κάθε κεφαλαίου είναι σημαντική γιατί επιτρέπει
στο φοιτητή να ελέγξει ότι έμαθε με βλέμμα διαφορετικό και περιληπτικό.
Οι ασκήσεις αυτοαξιολόγησης είναι λειτουργικές μόνο στο δεύτερο τόμο. Αυτό
ισχύει γιατί μόνο σε αυτά τα κεφάλαια δίνεται κάποια απάντηση στην ερώτηση
που έχει τεθεί. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί ο φοιτητής να εκτιμήσει την
ορθότητα της δικής του απάντησης και να τη διορθώσει σε περίπτωση λάθους.
Υπάρχει, δηλαδή, μια αμεσότητα στη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης.
Και οι δύο τόμοι  έχουν γραφεί από ειδικούς στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Το παράλληλο υλικό είναι φτωχό. Δεν υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία. Η χρήση
των υπολογιστών δεν είναι τόσο διαδομένη.
Η γραπτές εργασίες επιβάλλουν ένα ρυθμό στη μελέτη. Ταυτόχρονα όμως μπορούν
να δράσουν αρνητικά ως ανχογόνοι παράγοντες.
Μπορούμε να πούμε ότι ο τρίτος άξονας ικανοποιείται.

Όσον αφορά τον τελευταίο άξονα, δεν μπορούμε ακόμα να ασκήσουμε κριτική. Τα
συγγράμματα είναι ακόμα  καινούρια.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι μια διαδικασία αξιολόγησης είναι χρήσιμη
σε κάθε εκπαιδευτικό υλικό. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια μπορούμε να δεχθούμε
ότι ικανοποιούν τον σκοπό τους, αφήνοντας πίσω τους αρκετό περιθώριο για
βελτιώσεις.