ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

για τη Δομή, τη Λειτουργία

και τις Σπουδές στο Ε.Α.Π.

Πάτρα 2000

Αγαπητοί φοιτητές,

Με αυτή την επιστολή θα ήθελα εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής να σας καλωσορίσω στο Ε.Α.Π. και να σας συγχαρώ για την απόφασή σας να αναπτύξετε περισσότερο τις γνώσεις σας. Οι συνεργάτες μου και εγώ ελπίζουμε ότι οι προσδοκίες σας θα ικανοποιηθούν και οι προσπάθειές σας θα αποδώσουν.

Σε όλη τη διάρκεια των σπουδών σας θα έχετε την υποστήριξη ενός καθηγητή-συμβούλου, ο οποίος θα είναι ο σύνδεσμός σας με το Ε.Α.Π. Θα μπορείτε συχνά να επικοινωνείτε μαζί του και να συζητάτε επιστημονικά ζητήματα που σχετίζονται με τις σπουδές σας, καθώς και να επιλύετε σε συνεργασία με αυτόν προβλήματα που τυχόν αντιμετωπίζετε κατά την πορεία της φοίτησής σας.

Το ενημερωτικό αυτό κείμενο, το “ακαδημαϊκό ημερολόγιο”, καθώς και ο “Οδηγός Σπουδών” κάθε Θεματικής Ενότητας, έχουν στόχο να σας πληροφορήσουν για όλα τα θέματα που αφορούν τη φοίτησή σας και τη λειτουργία του προγράμματος των σπουδών σας.

Προσδοκούμε και εσείς από την πλευρά σας να αγκαλιάσετε το θεσμό της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και να σπουδάσετε μέσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο δείχνοντας συνέπεια, εργατικότητα, κριτικό και ερευνητικό πνεύμα, καθώς και διάθεση για να εφαρμόσετε στην πράξη όσα μαθαίνετε.

Σας ευχόμαστε καλή αρχή !

Καθ. Αλέξιος Λυκουργιώτης

Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής   του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Ε.Α.Π.

Η ΑΝΟΙΚΤΗ ΚΑΙ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΑεξΑΕ) ΚΑΙ Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ Ε.Α.Π.

Μια σειρά από σύγχρονες εξελίξεις στην οικονομία, στις κοινωνικές δομές και στην τεχνολογία ευνοούν την ανάπτυξη ανοικτών συστημάτων εκπαίδευσης.

Η άνοδος του κόστους της εργασίας, κατ’ αρχήν, επιβάλλει τη σημαντική επένδυση στον ανθρώπινο παράγοντα, δηλαδή τη συνεχή βελτίωση του εκπαιδευτικού επίπέδου και την εξειδίκευση των εργαζομένων. Από την άλλη, η μαζική είσοδος γυναικών στην αγορά εργασίας επαυξάνει την ανάγκη να τους παρέχονται εκπαιδευτικές ευκαιρίες μέσα από τους κύκλους σπουδών του ευέλικτου συστήματος της Ανοικτής Εκπαίδευσης. Προς την ίδια κατεύθυνση συμβάλλει ο εκσυγχρονισμός του πρωτογενή τομέα της οικονομίας, καθώς και η ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών, που απαιτούν συνεχιζόμενη εκπαίδευση των εργαζομένων μέσα από ευέλικτα εκπαιδευτικά σχήματα. Γενικότερα, η ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας καθιστούν την αρχική τυπική εκπαίδευση ανεπαρκή για όλη τη διάρκεια της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου και οδηγούν στη σταδιακή απαξίωση των γνώσεών του, συνεπώς στην ανάγκη να επιμορφώνεται και να ενημερώνεται διαρκώς, ώστε να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να προσαρμόζεται στις μεταβολές.

Ωστόσο, στο επίπεδο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τα Πανεπιστήμια που βασίζονται στην “πρόσωπο με πρόσωπο” διδασκαλία χαρακτηρίζονται από μια σειρά περιορισμούς σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε αυτά (αδυναμία φυσικής παρουσίας του φοιτητή στις αίθουσες διδασκαλίας, υποχρέωση εισαγωγικών εξετάσεων, μικρή κάλυψη του φάσματος ηλικιών, μονοσήμαντος καθορισμός της μορφωτικής πορείας από την αρχική επιλογή που κάνουν οι φοιτητές, έλλειψη προσφοράς αυτοτελών μορφωτικών κύκλων μικρής διάρκειας).

Τα ανοικτά συστήματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης διέπονται από την αντίληψη ότι η μόρφωση είναι δικαίωμα όλων, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Κατά συνέπεια απευθύνονται σε πολύ μεγάλο φάσμα ενδιαφερομένων και παρέχουν όσο γίνεται περισσότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, η κατοικία χρησιμοποιείται ως κύριος χώρος μάθησης, ο φοιτητής επιλέγει το χρόνο μελέτης και το ρυθμό με τον οποίο μαθαίνει, δεν υπάρχουν εισαγωγικές εξετάσεις, ο φοιτητής διαμορφώνει ο ίδιος τη μορφωτική του φυσιογνωμία επιλέγοντας αυτοτελείς κύκλους σπουδών μέσα από το αρθρωτό σύστημα.

Το Ε.Α.Π. ήλθε να καλύψει αυτή την ανάγκη στο πεδίο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας μας, όπως εξάλλου έγινε και με Ανοικτά Πανεπιστήμια σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης ήδη από τη δεκαετία ’70, που απορροφούν σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες φοιτητές (λ.χ. το Α.Π. της Μεγ. Βρετανίας έχει 250.000 φοιτητές, το Α.Π. της Ισπανίας 150.000, της Γερμανίας 70.000 κ.ο.κ.).

ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Ε.Α.Π.

Η ίδρυση και η φυσιογνωμία του Ε.Α.Π.

Το Ε.Α.Π. ιδρύεται το 1992. Η πρώτη Δ.Ε. αναλαμβάνει το Νοέμβριο του 1995. Το 1997 το ΥΠΕΠΘ αποφάσισε την ένταξη του προγράμματος του Ε.Α.Π. στο ΚΠΣ/ΕΠΕΑΕΚ και παράλληλα ψηφίστηκε ο Ν. 2552 που αφορά τη λειτουργία του Πανεπιστημίου.

Το Ε.Α.Π. είναι ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο, απολύτως ισότιμο με τα άλλα Α.Ε.Ι. της χώρας, και παρέχει στους αποφοίτους του όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα που προβλέπονται από το ισχύον νομικό πλαίσιο της χώρας.

Τα καινοτομικά στοιχεία του Ε.Α.Π.

Με το Νόμο αυτό εισάγονται επτά βασικές καινοτομίες:

  1. Η προσφορά σπουδών, αποκλειστικά, μέσω της μεθόδου της εξ αποστάσεως διδασκαλίας.
  2. Η εφαρμογή του αρθρωτού συστήματος, που σημαίνει κατάργηση της αντιστοιχίας Τμήματος – πτυχίου, η οποία οδηγεί σε πολύ μικρό αριθμό πτυχίων και την αντικατάσταση του Τμήματος από το ευέλικτο σχήμα του “Προγράμματος Σπουδών”, που μπορεί εύκολα να μεταβάλλεται ανάλογα με τις εκάστοτε κοινωνικές και μορφωτικές ανάγκες.
  3. Η πιστοποίηση των σπουδών σε 5 διαφορετικά επίπεδα, που καλύπτουν το χώρο από τη μεταδευτεροβάθμια επιμόρφωση έως το διδακτορικό δίπλωμα.
  4. Η ίδρυση Εργαστηρίου Εκπαιδευτικού Υλικού και Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας.
  5. Η ίδρυση Μονάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης.
  6. Η απλούστευση της διοικητικής δομής με την κατάργηση του πρυτανικού συμβουλίου και τη θεσμοθέτηση ολιγάριθμης αλλά αντιπροσωπευτικής Συγκλήτου.
  7. Ο καθορισμός ως βασικής λειτουργικής μονάδας του Ε.Α.Π. της Θεματικής Ενότητας (Θ.Ε.), που καλύπτει ένα διακεκριμένο αντικείμενο σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο. Κάθε Θ.Ε. περιλαμβάνει ύλη που αντιστοιχεί σε τρία εξαμηνιαία μαθήματα των ελληνικών Α.Ε.Ι.

Διαδικασία εγγραφής και σπουδές

Κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος θα λειτουργήσουν τα εξής Προγράμματα Σπουδών.

Tα προγράμματα Σπουδών του Ε.Α.Π.

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

(εφέτος θα διδαχθούν 3 Θ.Ε. στα πλαίσια κάθε Προγράμματος)

  1. Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό
  2. Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό
  3. Πληροφορική
  4. Σπουδές στις Φυσικές Επιστήμες
  5. Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

(εφέτος θα διδαχθούν 2 Θ.Ε. στα πλαίσια κάθε Προγράμματος, με εξαίρεση την “Εξειδίκευση Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας” όπου θα διδαχθεί 1 Θ.Ε.).

  1. Διοίκηση Μονάδων Υγείας
  2. Τραπεζική
  3. Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτιρίων
  4. Διασφάλιση Ποιότητας
  5. Εξειδίκευση Καθηγητών Γερμανικής Γλώσσας
  6. Εξειδίκευση Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας
  7. Σπουδές στην Εκπαίδευση
  8. Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

* 1. Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (1 Θ.Ε.)

* 2. Εκπαίδευση Ενηλίκων (2 Θ.Ε.)

* 3. Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων (2 Θ.Ε)

* Τα τρία αυτά επιμορφωτικά προγράμαμτα αποτελούν αυτοτελείς κύκλους σπουδών και οδηγούν σε Πιστοποιητικό Μεταπτυχιακής Επιμόρφωσης.

Ήδη το 1998-1999 άρχισε η διδασκαλία του μεταπτυχιακού προγράμματος “Εξειδίκευση Καθηγητών Αγγλικής Γλώσσας” (διδάχθηκαν 2 Θ.Ε). Επίσης ολοκληρώθηκε η διδασκαλία του μεταπτυχιακού επιμορφωτικού προγράμματος “Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση” (1 Θ.Ε.).

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ Ε.Α.Π. ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

α) Διοικητικοί Υπεύθυνοι των Προγραμμάτων Σπουδών του Ε.Α.Π.

Ο Πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τα ονόματα και τις διευθύνσεις των Διοικητικών Υπευθύνων των Προγραμμάτων Σπουδών του Ε.Α.Π. Στον Διοικητικό Υπεύθυνο που αντιστοιχεί στο Πρόγραμμα που σπουδάζετε θα πρέπει να απευθύνεστε για θέματα διοικητικής φύσεως.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Ε.Α.Π.

Πρόγραμμα

Υπεύθυνος

Διεύθυνση

Τηλέφωνο

Fax

Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση

 

Κ. Νικολοπούλου

 

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061) 361426

(061) 361410

Μεταπτυχιακή Εξειδίκευση Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας

Μεταπτυχιακή Εξειδίκευση Καθηγητών Γερμανικής Γλώσσας

Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών

Ν. Βερικίου

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061) 361425

(061) 361410

Διοίκηση Μονάδων Υγείας

Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων

Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό

Λ. Αποστολάκη

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061) 361416

(061) 361410

Εκπαίδευση Ενηλίκων

Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων

Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό

Λ. Μπαντή

 

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061) 361415

(061) 361410

Μεταπτυχιακή Εξειδίκευση Καθηγητών Αγγλικής Γλώσσας

Σπουδές στην Εκπαίδευση

Ε. Κουτσούκου

 

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061)361417

(061) 361410

Σπουδές στις Φυσικές Επιστήμες

Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτιρίων

Πληροφορική

Χ. Σταθόπουλος

Σαχτούρη 16

26223 Πάτρα

(061) 361418

(061) 361410

Διασφάλιση Ποιότητας

Τραπεζική

 

β) Μονάδα Διδακτικού Υλικού του Ε.Α.Π.

Για θέματα που αφορούν το Διδακτικό Υλικό που προσφέρεται σε κάθε Θεματική Ενότητα από το Ε.Α.Π. θα πρέπει να απευθύνεστε στην κατωτέρω μονάδα:

Διεύθυνση : Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Τμήμα Βιβλιοθήκης

Τριών Ναυάρχων και Μαιζώνος

Πάτρα ΤΤ 2622

e-mail: eaplib @ eap. gr

Τηλ. 061 361255, Fax 061 361431

ΠΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ Ε.Α.Π.

Η προσφορά των σπουδών στα πλαίσια καθεμιάς Θεματικής Ενότητα (Θ.Ε.) γίνεται με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως διδασκαλίας και περιλαμβάνει τα ακόλουθα :

Για να μπορέσουν οι φοιτητές να ανταποκριθούν σε αυτές τις απαιτήσεις μελέτης, θα πρέπει να οργανώσουν κατάλληλα το χρόνο τους και να προγραμματίσουν τις ενέργειές τους. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο για τις σπουδές είναι η έγκαιρη αποστολή των εργασιών στον καθηγητή τους (Βλ. στον Οδηγό Σπουδών).

Αναζητήστε τον τόπο και τις ημερομηνίες που θα διεξαχθούν οι Ο.Σ.Σ. στις οποίες πρέπει να συμμετάσχετε, στο “Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο” καθεμίας Θ.Ε. που παρακολουθείτε.

ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Η σημασία του εκπαιδευτικού υλικού

Οι σπουδαστές που εκπαιδεύονται από απόσταση εξαρτώνται πολύ περισσότερο από το εκπαιδευτικό υλικό απ’ ό,τι οι σπουδαστές μιας παραδοσιακής μορφής εκπαίδευσης, εξαιτίας της περιορισμένης επικοινωνίας που μπορούν να έχουν με τον διδάσκοντα αλλά και με τους άλλους συμφοιτητές τους. Το εκπαιδευτικό υλικό συνεπώς “διδάσκει” τους σπουδαστές, πρέπει, λοιπόν, να σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναπληρώνει, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό, την απουσία εκπαιδευτικής επικοινωνίας και, γενικά, να επιτελεί τις διάφορες διδακτικές λειτουργίες που πραγματοποιούνται στην παραδοσιακή εκπαίδευση.

Για να μπορέσει, επομένως το εκπαιδευτικό υλικό να ανταποκριθεί σε αυτές τις ανάγκες, πρέπει να δημιουργείται με τέτοιο τρόπο (και να εμπεριέχει εκείνα τα κατάλληλα στοιχεία), ώστε να:

Για αυτούς τους λόγους το Ε.Α.Π. προχώρησε στην παραγωγή ειδικού διδακτικού υλικού για όλες τις Θ.Ε., που είναι προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Από τι συγκροτείται το έντυπο υλικό και πως μπορεί να το αξιοποιεί ο φοιτητής

Το έντυπο υλικό κάθε Θ.Ε. αποτελείται από τα εξής (όπου υπάρχει αστερίσκος υποδηλώνεται ότι οι αντίστοιχες κατηγορίες υλικού δεν υπάρχουν σε όλες τις Θ.Ε.)

  1. Τόμοι που έχουν συγγραφεί ειδικά για το Ε.Α.Π. με τη μέθοδο της Ανοικτής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΑεξΑΕ) και που προσφέρονται στους φοιτητές από το Ε.Α.Π.

*2. Βιβλία που αποτελούν οργανικό μέρος της διδακτέας ύλης και που προσφέρονται στους φοιτητές από το Ε.Α.Π.

*3. “Παράλληλα Κείμενα” (μέρη βιβλίων, άρθρα κλπ) που αποτελούν οργανικό μέρος της διδακτέας ύλης και που προσφέρονται στους φοιτητές σε φωτοτυπημένη μορφή από το Ε.Α.Π.

*4. Συνοδευτικά βιβλία, που συνιστάται να προμηθευτούν οι ίδιοι οι φοιτητές.

Βασικά Χαρακτηριστικά των κειμένων στην ΑεξΑΕ

Οι συγγραφείς που ανέλαβαν να εκπονήσουν για λογαριασμό του Ε.Α.Π. κείμενα με τις προδιαγραφές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έλαβαν υπόψη ότι οι φοιτητές μελετούν κατ’ ιδίαν, έχουν σπάνια επαφή με έναν σύμβουλο – καθηγητή, έχουν ενδεχομένως δυσκολία πρόσβασης σε βιβλιογραφικές πηγές και ορισμένοι δεν σπουδάζουν κάτω από ιδανικές συνθήκες. Κατά συνέπεια το έντυπο εκπαιδευτικό υλικό που προτείνεται στους φοιτητές δεν αποτελεί απλώς ένα επιστημονικό κείμενο που παρουσιάζει το γνωστικό αντικείμενο. Το κείμενο αυτό περιέχει επιπρόσθετα μια σειρά από στοιχεία, που στόχο έχουν να διευκολύνουν και να εμψυχώνουν τους φοιτητές στη μελέτη τους και που αποτελούν το ειδοποιό χαρακτηριστικό των κειμένων που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Τα στοιχεία αυτά, πιο συγκεκριμένα, αποσκοπούν να δίνουν οδηγίες στους φοιτητές, να τους διδάσκουν, να τους δίνουν εναύσματα για να αναπτύσσουν το δικό τους προβληματισμό, να επεξηγούν, να οδηγούν σε περαιτέρω διερευνήσεις, να συνδέουν τη θεωρία με την πράξη και ίσως – το πιο σημαντικό – να εμπλέκουν τους φοιτητές ενεργητικά και κριτικά στη λογική του κειμένου που επεξεργάζονται. Πρόκειται λοιπόν για ποικίλα στοιχεία, που θα μπορούσαν να καταταχθούν στις εξής κατηγορίες.

  1. Πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο οι φοιτητές θα μπορέσουν να οργανώσουν καλύτερα την πρόσβαση στο κείμενο, ώστε να τους γίνει περισσότερο κατανοητό και οικείο.
  2. Στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται στοιχεία όπως ο σκοπός, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και οι έννοιες - κλειδιά κάθε κεφαλαίου, οι συχνοί και επεξηγηματικοί υπότιτλοι, οι διασυνδέσεις μεταξύ των ενοτήτων του κειμένου, οι υπενθυμίσεις όσων έχουν ήδη αναφερθεί κ.α.

    Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι τα “προσδοκώμενα αποτελέσματα”, που έχουν στόχο να πληροφορούν τον φοιτητή για το τι θα γνωρίζει και θα είναι ικανός να κάνει όταν θα έχει ολοκληρώσει κάθε συγκεκριμένο κεφάλαιο. Ανατρέχοντας τακτικά ο φοιτητής στα προσδοκώμενα αποτελέσματα μπορεί να αυτοαξιολογεί την πρόοδό του και να διαπιστώνει σε ποια σημεία του υλικού χρειάζεται να επιστρέψει ή να δώσει έμφαση.

    Συνιστάται στους φοιτητές, στο τέλος κάθε κεφαλαίου, να ελέγχουν την πρόοδο τους, βοηθούμενοι από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Πολύ χρήσιμο θα είναι εάν τηρούν ένα τετράδιο όπου καταγράφουν, στο τέλος κάθε κεφαλαίου, τι κυρίως έμαθαν, τι ακόμα δεν ξέρουν, σε ποια σημεία χρειάζεται να επανέλθουν, κατά πόσο όσα έμαθαν σχετίζονται με τις προσδοκίες τους, πως θα εφαρμόσουν αυτά που έμαθαν.

    Σημαντικό επίσης στοιχείο της κατηγορίας αυτής είναι οι εισαγωγικές παρατηρήσεις κάθε κεφαλαίου. Αναφέρονται στη σημασία του, στη σύνδεσή του με τα προηγούμενα και επόμενα, περιγράφουν τα βασικά του σημεία, περιέχουν ενδεχομένως οδηγίες για τον τρόπο μελέτης του και, αν χρειάζεται, προειδοποιούν τους φοιτητές για τις τυχόν δυσκολίες που θα συναντήσουν και τους προτείνουν τρόπους για να τις αντιμετωπίσουν (λ.χ. προαπαιτούμενο διάβασμα, πηγές συμβουλευτικής υποστήριξης, μεθόδους αξιοποίησης των γνώσεων και εμπειριών που διαθέτουν κ.α.).

  3. Πληροφορίες για πηγές γνώσεων συμπληρωματικές προς το κείμενο.
  4. Οι πηγές αυτές είναι οι βιβλιογραφικές αναφορές, καθώς και οι οδηγοί για περαιτέρω μελέτη που υπάρχουν στο τέλος κάθε κεφαλαίου. Μία ακόμα πηγή, σε ορισμένες Θεματικές Ενότητες, είναι ταπαράλληλα κείμενα” που είναι τμήματα βιβλίων, άρθρα, στατιστικά δεδομένα κ.α., στα οποία χρειάζεται να ανατρέχουν οι φοιτητές για περαιτέρω ενημέρωση.

  5. Στοιχεία που αποσκοπούν να προσδώσουν μεγαλύτερη σαφήνεια και ενάργεια στο κείμενο.
  6. Εδώ κατατάσσονται κάθε είδους επεξηγήσεις, υποσημειώσεις, αναφορές, παραπομπές, ορισμοί, αναλύσεις εννοιών, γλωσσάρια, καθώς και παραδείγματα ή μελέτες περίπτωσης.

    Επίσης στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι μη γλωσσικές παρεμβάσεις που αναδεικνύουν βασικά σημεία του κειμένου και γενικά το καθιστούν περισσότερο εύληπτο (πίνακες, διαγράμματα, σχέδια, εικόνες, φωτογραφίες, καθώς και τυπογραφικές παρεμβάσεις, όπως είναι το είδος των γραμμάτων, οι γραμματοσειρές, οι υπογραμμίσεις, τα πλαίσια κ.ο.κ.).

  7. Ασκήσεις κάθε είδους (Δραστηριότητες”, “Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης”, “Ερωτήσεις κ.α.).

Οι ασκήσεις αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού υλικού της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Στόχο έχουν να ενεργοποιούν τους φοιτητές, ώστε να εμβαθύνουν τον προβληματισμό τους αναφορικά με τα μελετώμενα, να συγκροτούν πληρέστερα τις σκέψεις τους, να διαμορφώνουν κριτικά επιχειρήματα, να εμπεδώνουν αλλά και να εφαρμόζουν όσα έμαθαν, καθώς και να αυτοαξιολογούν την πορεία της μελέτης τους.

Οι ασκήσεις διατρέχουν συνεπώς όλους τους τόμους του Ε.Α.Π. και είναι ποικίλες:

Σημαντικό στοιχείο των ασκήσεων είναι οι απαντήσεις σε αυτές, που συντάσσει ο συγγραφέας για να πληροφορήσει τους φοιτητές σχετικά με την ορθότητα της δικής τους απάντησης, αλλά και για να τους δώσει εναύσματα για νέο προβληματισμό.

Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους φοιτητές να εκπονούν όλες τις ασκήσεις (σκόπιμο είναι να τηρούν για αυτό το σκοπό ένα ειδικό τετράδιο). Δεν πρέπει να βιάζονται να ανατρέξουν στην απάντηση που δίνει ο συγγραφέας. Εκπονώντας τις ασκήσεις με τις δικές τους δυνάμεις, μαθαίνουν πράττοντας. Επίσης καταγράφοντας τις απαντήσεις τους στο τετράδιο, αποκτούν ένα προσωπικό υλικό – αρχείο, στο οποίο μπορούν να ανατρέχουν κατά καιρούς για να εμπεδώσουν όσα μαθαίνουν, να συμπληρώνουν και να βελτιώνουν τις απαντήσεις που δίνουν στις ασκήσεις, και ταυτόχρονα να σταθμίζουν την πρόοδό τους στην πορεία των σπουδών. Ακόμα με βάση αυτό το υλικό-αρχείο μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις με άλλους συμφοιτητές τους. Μπορούν ακόμα να το δώσουν στον καθηγητή – σύμβουλό τους και να ζητήσουν τη γνώμη του. Τέλος, με αυτό τον τρόπο προετοιμάζονται με τον καλύτερο τρόπο για τις τελικές εξετάσεις.

Η ενεργητική μελέτη του έντυπου υλικού

Η σε βάθος κατανόηση ενός κειμένου εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από τον φοιτητή είναι ευνόητο ότι δεν συμβιβάζεται με την άκριτη αποδοχή του περιεχομένου του κειμένου. Αντίθετα, λειτουργεί ως αφετηρία, προκειμένου ο φοιτητής να διαμορφώσει μια σχέση διαλόγου με το κείμενο και να το χειριστεί με στόχο να καλύψει τα ενδιαφέροντα και τις μαθησιακές ανάγκες του. Αυτή η “ενεργητική ανταλλαγή” ανάμεσα στον φοιτητή και το κείμενο πραγματοποιείται μέσα από τρεις αλληλοδιαπλεκόμενες διεργασίες, που παρουσιάζονται αμέσως παρακάτω.

1. Ο φοιτητής οικειοποιείται το κείμενο με τον δικό του τρόπο και ρυθμό

Καθένας εκπαιδεύεται καλύτερα όταν ακολουθεί τον προσωπικό του τρόπο μάθησης. Άλλος διευκολύνεται εάν ακολουθεί τη δομή του κειμένου και το νήμα των συλλογισμών του συγγραφέα. Άλλος προτιμάει να ακολουθεί δική του διαδρομή. Ξεκινάει από τα μέρη του κειμένου που τον ενδιαφέρουν, κάνει παρεκκλίσεις, επιστρέφει σε ορισμένες σελίδες όταν το χρειάζεται. Άλλος κρατά σημειώσεις, άλλος υπογραμμίζει επάνω στο βιβλίο. Άλλος προτιμάει να διαβάζει ώρες αδιάσπαστα, ενώ άλλος κάνει παύσεις ή συζητάει με άλλους όσα μελέτησε. Σε κάθε περίπτωση, είναι σκόπιμο ο φοιτητής να εμπιστευτεί το δικό του τρόπο και ρυθμό μάθησης και ανάλογα να διαμορφώσει τη στρατηγική προσπέλασης στο κείμενο.

2. Κριτική διείσδυση στο περιεχόμενο (ισχύει ιδιαίτερα για τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες)

Όπως αναφέρθηκε, ζητούμενο για την φοιτητή είναι να οικειοποιηθεί το κείμενο με τον πιο πρόσφορο για τον ίδιο τρόπο. Για να το επιτύχει, προβαίνει σε μια διαπραγμάτευση με το περιεχόμενο. Εξετάζει τα σημεία τα οποία ενισχύουν τις απόψεις που ήδη είχε, καθώς και εκείνα με τα οποία διαφωνεί ή για τα οποία αμφιβάλλει, συνεπώς θεωρεί ότι χρειάζονται αντίλογο ή περισσότερη διερεύνηση. Συνδέει το κείμενο με τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες του και το θεωρεί αφορμή για να στοχαστεί επάνω σε αυτές. Επιχειρεί, με άλλα λόγια, να βρει τι πραγματικά σημαίνει το κείμενο για αυτόν τον ίδιο, επιδιώκει να το ενσωματώσει στο αντιληπτικό του σύστημα και να το καταστήσει εφόδιο για περαιτέρω σκέψη και δραστηριοποίηση.

3. Εφαρμογή στην πράξη

Όσο μελετά κανείς το κείμενο με κριτικό τρόπο, σκέφτεται ταυτόχρονα ποιες εφαρμογές μπορούν να έχουν όσα μαθαίνει. Που θα χρησιμοποιήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτά, ποια σχέδια δράσης θα αναπτύξει, ποια επόμενα “βήματα” θα κάνει είτε στο πεδίο της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, είτε στην επαγγελματική ή προσωπική σφαίρα της ζωής.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ - ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Ο Καθηγητής – Σύμβουλος επικοινωνεί τακτικά κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους με τους φοιτητές (γραπτά ή τηλεφωνικά). Στόχοι αυτής της επικοινωνίας είναι να:

Φυσικά, μπορούν και οι φοιτητές να πάρουν την πρωτοβουλία και να επικοινωνήσουν με τον καθηγητή τους.

Σημειώνεται, ότι η τηλεφωνική επικοινωνία γίνεται σε ημέρες και ώρες που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ καθηγητή – φοιτητών.

Επίσης είναι σκόπιμο οι φοιτητές, εάν έχουν να υποβάλλουν στον καθηγητή τους ερωτήσεις που σχετίζονται με τη διδακτέα ύλη, να το κάνουν αυτό γραπτά και όχι τηλεφωνικά.

Επίσης ο καθηγητής μπορεί, αλλά δεν είναι υποχρεωμένος, να δέχεται κατ’ ιδίαν τους φοιτητές και να συζητά μαζί τους επιστημονικά ζητήματα που τους απασχολούν.

ΟΙ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ (Ο.Σ.Σ.)

Οι Ο.Σ.Σ. είναι τετράωρα σεμινάρια που πραγματοποιούνται τέσσερις φορές κατά μέσο όρο στη διάρκεια μιας Θ.Ε. και αποτελούν, μαζί με τις γραπτές εργασίες, τους ακρογωνιαίους λίθους του διδακτικού έργου του Καθηγητή – Συμβούλου και της σχέσης που διαμορφώνει με τους φοιτητές.

Ο σκοπός μιας Ο.Σ.Σ. δεν είναι να πραγματοποιηθούν συμπληρωματικά μαθήματα. Στη διάρκειά της δίνονται πληροφορίες και επεξηγήσεις για το πρόγραμμα σπουδών, γίνεται συμβουλευτική υποστήριξη προς τους διδασκομένους, πραγματοποιούνται ασκήσεις, γίνεται επεξεργασία απόψεων, αξιολόγηση και προγραμματισμός των εκπαιδευτικών δράσεων, καθώς και προετοιμασία για την εκπόνηση των προσεχών γραπτών εργασιών.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΓΡΑΠΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

α. Σημασία των γραπτών εργασιών

Η σημασία αυτής της διδακτικής δραστηριότητας είναι ιδιαίτερα αυξημένη, γιατί οι γραπτές εργασίες επιτελούν τους εξής σκοπούς.

β. Διαδικασία εκπόνησης και αξιολόγησης των γραπτών εργασιών

Πιστεύουμε ότι, μελετώντας αυτό το κείμενο που τελειώνει εδώ, διαπιστώσατε ότι οι σπουδές στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα με πολλές αλληλοσυμπληρωνόμενες λειτουργίες. Απαιτούν ασφαλώς αρκετή διάθεση χρόνου και επιμονή από την πλευρά του φοιτητή. Είναι πιθανόν αρκετές φορές να πιεστείτε χρονικά στην πορεία των σπουδών, δεδομένου ότι πιθανότατα έχετε και άλλες υποχρεώσεις, επαγγελματικές ή οικογενειακές. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι εάν ακολουθήσετε συστηματικά το χρονοδιάγραμμα του Οδηγού Σπουδών και τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στο παρόν κείμενο, θα μπορέσετε να πραγματοποιήσετε δημιουργικά και αποτελεσματικά τις σπουδές σας.

Σας ευχόμαστε καλή επιτυχία !

 

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΝΤΥΠΟ

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Ε.Α.Π. ΑΚ. ΕΤ. 2000-2001

(Οι ημερομηνίες που αναγράφονται είναι καταληκτικές)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

(α) Ολοκλήρωση της επιλογής των φοιτητών και κατανομής τους σε Τμήματα Φοιτητών (Οι παρακάτω ημερομηνίες σηματοδοτούν την σχεδόν τελική επιλογή. Η επιλογή ορισμένων ακόμα επιλαχόντων θα γίνει μέχρι την ημερομηνία της (ε) στήλης. Τότε θα υπάρχει ο τελικός κατάλογος φοιτητών, ο οποίος θα αποσταλεί στους Καθηγητές)

(β) Κατανομή των Καθηγητών ανά Τμήμα Φοιτητών (θα γίνει από τον Συντονιστή κάθε Θ.Ε. σε συνεννόηση με τους Καθηγητές της Θ.Ε.)

(γ) Παραλαβή του διδακτικού υλικού από τους Καθηγητές και τους φοιτητές κατά Θ.Ε. Σε αυτή τη φάση δίνεται: α) το πρώτο μέρος του έντυπου υλικού (το υπόλοιπο θα δοθεί έγκαιρα, κατά την πορεία των σπουδών) β) ο Οδηγός Σπουδών, γ) “Παράλληλα Κείμενα” (εάν υπάρχουν), δ) Οπτικοακουστικό υλικό (εάν υπάρχει), ε) “Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο” που ορίζει τις 4 ομαδικές συμβουλευτικές συναντήσεις (Ο.Σ.Σ.) μεταξύ καθηγητών και φοιτητών

Σημείωση 1: Εάν υπάρχουν ορισμένες μικρές καθυστερήσεις από τις ημερομηνίες που αναφέρονται παρακάτω, αυτό θα οφείλεται στο ταχυδρομείο

Σημείωση 2: Ίσως σε ορισμένες Θ.Ε. τα “Παράλληλα Κείμενα” καθυστερήσουν να αποσταλούν για μερικές εβδομάδες μετά τις παρακάτω ημερομηνίες

(δ) Αρχή μελέτης του υλικού από τους φοιτητές

(ε) Παραλαβή από τους Καθηγητές του τελικού καταλόγου με τα ονόματα και τις δ/νσεις των φοιτητών τους

(στ) Αποστολή της πρώτης επιστολή από τους Καθηγητές στους φοιτητές

(ζ) Πρώτη συνάντηση Καθηγητών – Φοιτητών (Ο.Σ.Σ) Η 1η Ο.Σ.Σ. ανά Θ.Ε. θα γίνει την παρακάτω ημερομηνία ή 1-4 ημέρες μετά από αυτήν (θα το ορίζει το “Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο” που θα παραλάβετε σύμφωνα με τη στήλη γ)

Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση 3/3 8/3 15/3 15/3 15/3 15/3-20/3 31/3
Γαλλική Γλώσσα 8/3 15/3 15/3 20/3 26/3 27/3-3/4 14/4
Γερμανική Γλώσσα 9/3 16/3 20/3 20/3 26/3 27/3-3/4 13/4
Εκπαίδευση Ενηλίκων 10/3 17/3 20/3 20/3 27/3 28/3-3/4 13/4
Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων 10/3 17/3 20/3 20/3 27/3 28/3-3/4 13/4

 

(συνέχεια)

  (α) (β) (γ) (δ) (ε) (στ) (ζ)
Φυσικές Επιστήμες 24/3 29/3 20/3 20/3 31/3 1 / 4-3/4 22/4
Σπουδές στην Εκπαίδευση 17/3 23/3 24/3 27/3 28/3 29/3-1/4 20/4
Διοίκηση Μονάδων Υγείας 20/3 22/3 24/3 27/3 27/3 27/3-29/3 13/4
Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων 24/3 29/3 31/3 3/4 10/4 10/4-20/4 11/5
Τραπεζική 24/3 29/3 31/3 3/4 10/4 10/4-20/4 11/5
Ευρωπαϊκός Πολιτισμός 17/3 29/3 31/3 3/4 3/4 4/4-12/4 5/5
Περιβαλλοντικές Σπουδές 31/3 3/4 7/4 10/4 13/4 13/4-18/4 11/5
Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οργανισμών 31/3 10/4 22/4 2/5 17/4 18/4-23/4 19/5
Ελληνικός Πολιτισμός 31/3 10/4 22/4 2/5 23/4 2/5-7/5 26/5
Πληροφορική 31/3 10/4 22/4 2/5 23/4 2/5-10/5 1/6
Διασφάλιση Ποιότητας 31/3 10/4 22/4 8/5 23/4 2/5-10/5 31/5